Büyük Taklid Merci'i Sayın Seyyid Ali Hüseyni Sistani’nin Bürosunun Resmi İnternet Sitesi

Eserleri » Tam İlmihal

BORÇ HÜKÜMLERİ → ← KENDİ MALINDA TASARRUF HAKKI OLMAYANLAR

VEKÂLET HÜKÜMLERİ

Vekâlet, insanın müdahale hakkı olduğu bir işi, ondan taraf yapması için bir başkasına müdahale hakkı vermesidir. Mesela; evini satması için veya bir bayanı ona nikâh etmesi için, vekil edebilir. Aptal, kendi malında tasarruf hakkı olmadığı için, malını satmaya bir başkasını vekil edemez.

2216-
Vekâlette akit okunması gerekmez. Bir kişiye vekâlet verdiğini anlatır, karşı taraf kabul ettiğini anlatabilirse yeterlidir. Mesela, malını satması için birine verir, oda malı teslim alırsa, vekâlet sahihtir.

2217-
İnsan başka şehirde bulunan birisini, vekâletname yazarak onu vekil eder, oda kabul ederse, vekâletname, her ne kadar bir müddet sonra ulaşsa da, vekâlet sahihtir.

2218-
Müvekkil ve vekil, akıllı olup, kendi iradeleriyle vekâlet anlaşmasını yapmalıdırlar. İyiyle kötüyü ayırt eden mümeyyiz çocuklarda sahih olan anlaşmalar dışında, Müvekkil mükellef olmalıdır.

2219-
İnsan yapamayacağı veya şer’i açıdan yapmaması gereken konularda, başkasından taraf vekil olamaz. Mesela, hac ihramında olan, nikâh akdi okumaması gerekirken, nikâh akdini okumak için başkası tarafından vekil olamaz.

2220-
İnsan, tüm işleri için bir başkasını vekil edebilir. Ama işlerinden birisi için vekil eder ve o işi tayin etmezse, yapılan vekâlet sahih değildir. Ama birkaç iş içerisinden birini yapmak için onu vekil eder, mesela, evini satmak veya kiraya vermek için vekil ederse, vekâlet sahihtir.

2221-
Eğer vekil azledilirse, azil haberini aldıktan sonra, vekâlet verilen işi yapamaz. Haber ulaşmadan vekâlet aldığı işi yaparsa, yapılan iş sahihtir.

2222-
Müvekkil olmasa da, vekil kendini vekâletten düşürebilir.

2223-
Vekil, yapması gereken işten dolayı, bir başkasını vekil edemez. Ancak müvekkil vekilin bir başkasını vekil tutması için yetki vermişse, vermiş olduğu yetki doğrultusunda hareket edebilir. Buna göre, eğer benim için vekil tut demişse, ondan taraf vekil tutmalıdır, kendinden taraf değil.

2224-
Vekil müvekkili için bir başkasını vekil tutarsa, o vekili azledemez. Birinci vekil ölür veya müvekkil onu azlederse, ikinci vekâlet batıl olmaz.

2225-
Vekil müvekkilinin izniyle bir başkasını kendisine vekil tutarsa, müvekkil ve birinci vekil ikinci vekili azledebilirler. Birinci vekil ölür veya azledilirse, ikinci vekâlet batıl olur.

2226-
Bir işi yapmak için birkaç kişi vekil edilir, her birine kendisinin yalnız o işi yapması için izin verilirse, onlardan her biri o işi yapabilir. Onlardan biri ölürse, diğerlerinin vekâleti bozulmaz. Ama hepsinin birlikte işi yapmaları söylenir veya mutlak olarak siz ikiniz benim vekilimsiniz derse, yalnız olarak o işi yapamazlar. Vekillerden biri ölürse, başka vekillerin vekâleti de, bozulur.

2227-
Vekil veya müvekkil ölürse, vekâlet bozulur. Aynı şekilde bir şeyin üzerinde tasarruf edilmesi için vekâlet verilir ve o şey telef olursa, mesela, satmak için vekil olduğu koyun ölürse, yapılan vekâlet batıl olur. Aynı şekilde, vekil veya müvekkilden birisi devamlı baygın veya deli olursa, vekâlet bozulur. Ama bazen baygın veya deli olursa, baygın ve delilik anında ve onların dışında vekâletin batıl olması sakıncalıdır.

2228-
İnsan birisini bir işi yapmak için belli bir meblağ karşılığında vekil eder, o iş yapıldıktan sonra belirlenen meblağı ona ödemelidir.

2229-
Vekil, kendisine bırakılan malın korunmasında tembellik yapmaz, ona verilen tasarruf izninin haricinde onda tasarruf etmez, tesadüfen o mal telef olursa, ondan sorumlu değil.

2230-
Vekil, ona bırakılan malı korumakta tembel davranır, veya verilen iznin dışında ondan faydalanırsa, o mal telef olursa, ondan sorumludur. Satılması için verilen elbiseyi giyer, oda telef olursa, bedelini müvekkile ödemelidir.

2231-
Vekil, ona izin verdikleri tasarrufun haricinde başka bir tasarrufta bulunur, mesela, satılması için verilen elbiseyi giyer, daha sonra izin verdikleri tasarrufta bulunursa, yapılan tasarruf sahihtir.
BORÇ HÜKÜMLERİ → ← KENDİ MALINDA TASARRUF HAKKI OLMAYANLAR
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français