مسأله 1188. نذر شرعی دو قسم است:
الف. «نذر مشروط»: مثل آنکه فرد بگوید: «چنانچه مریض من شفا یافت، براى خدا بر عهدۀ من است که یک ماه روزه بگیرم».[1]
ب. «نذر مطلق»:[2] مثل آنکه فرد بگوید: «براى خدا بر عهدۀ من است که نماز شب بخوانم»[3] که در آن، نذر بدون قید و شرط واقع می­شود.
مسأله 1189. نذر مشروط دو قسم است:
الف. نذری که به هدف شکر از خدواند متعال واقع می‌شود؛
در این صورت، باید آنچه به عنوان شرط در نذر قرار داده می‌شود، صلاحیّت شکر گزاری نسبت به آن وجود داشته باشد. بنابراین، اگر فرد نذر کند: «چنانچه فرزندم حافظ کلّ قرآن کریم شود، مبلغی را صدقه دهم» نذرش صحیح است
امّا اگر نذر کند: «چنانچه فرزندم در مسابقۀ شطرنج برنده شود، مبلغی را صدقه دهم»، نذرش باطل است.
ب. نذری که فرد آن را به منظور بازداشتن خود از کاری منعقد کرده است؛
در این صورت، باید آنچه به عنوان شرط قرار داده از اموری باشد که درخواست تحقّق نیافتن آن، پسندیده است، مانند اینکه نذر کند: «اگر عمداً بین الطّلوعین بخوابد در آن روز، یک جزء قرآن بخواند»؛
امّا اگر چنین نذر کند که چنانچه با یکی از خویشاوندانش که قبلاً با آن خویشاوند قطع رحم کرده، صلۀ رحم نماید یک روز روزه بگیرد، از آنجا که قطع ارتباط با بستگان (قطع رحم) شرعاً حرام است، نذر وی باطل خواهد بود.
مسأله 1190. اگر فرد نذر کند چنانچه مریض او بهبود یابد یا مسافرش از سفر، سالم برگردد، عملى را انجام دهد و بعد معلوم شود پیش از نذر کردن مریضش بهبود یافته، یا مسافر وی سالم از سفر برگشته است، عمل کردن به نذر لازم نیست.