پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1)

شرط سوّم: تمام کردن نماز در آن محل ممکن باشد ← → شرط اوّل: بنابر احتیاط واجب غصبی نباشد

شرط دوّم: استقرار داشته باشد

مسأله 1120. مکان نمازگزار در نمازهای واجب باید طوری نباشد که از شدّت حرکت، مانع از ایستادن نمازگزار و انجام رکوع و سجود اختیاری شود، بلکه بنابر احتیاط لازم، نباید مانع از آرامش و سکون بدن او باشد؛
البتّه اگر فرد به دلیل کمی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد، در چنین جایی - مانند بعضی از انواع اتومبیل، کشتی، قطار و هواپیما - نماز بخواند، باید به قدری که ممکن است استقرار و قبله را رعایت نماید و اگر آن وسایل نقلیّه از قبله به طرف دیگر حرکت کنند، فرد مکلّف است به طرف قبله برگردد[1] و در هنگام حرکت و برگشتن به سمت قبله، قرائت و اذکار واجب نماز را نخواند و اگر رعایت استقبال قبله دقیقاً ممکن نباشد، سعی کند که اختلاف کمتر از حدّ راست یا چپ قبله باشد و اگر این هم ممکن نباشد، فقط در تکبیرة الاحرام قبله را رعایت کند و اگر این هم امکان نداشته باشد، رعایت قبله لازم نیست.[2]
مسأله 1121. نماز خواندن در اتومبیل، کشتی، قطار و مانند اینها در حال اختیار، هنگامی که ایستاده‏اند، اشکال ندارد. همچنین، در وقتی که حرکت می‌کنند، چنانچه به حدّی تکان نداشته باشند که مانع از آرامش بدن نمازگزار شود.
مسأله 1122. اگر فرد روی تپّه‌ای از ریگ و رمل و مانند اینها که نمی‌تواند بی‌حرکت بماند و مانع از استقرار و آرامش بدن است، نماز بخواند - با توضیحی که گذشت - نمازش باطل است؛ امّا اگر حرکت کم باشد به گونه‌ای که بتواند نماز را با رعایت شرایط آن، از جمله استقرار و آرامش بدن بخواند، اشکال ندارد.

[1]. و چنانچه نمازگزار رو به قبله مشغول نماز شود و در اثنای نماز به سبب حرکت وسیلۀ نقلیّه شک نماید که از قبله منحرف شده است یا نه، بنا می­گذارد که هنوز رو به قبله است.
[2]. توضیح بیشتر در مورد رعایت قبله، در مسألۀ «1496» ذکر می­شود.
شرط سوّم: تمام کردن نماز در آن محل ممکن باشد ← → شرط اوّل: بنابر احتیاط واجب غصبی نباشد
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français